Veranderingen : negatief of ook kansen?
Posted: Fri Oct 30, 2015 6:22 pm
Er zijn volop ontwikkelingen aan de gang. Dat klopt. Zowel economisch, demografisch, klimatologisch, financieel, geneeskundig, … . De kunst is hierin trends te zien en kansen.
Over de meeste punten heb ik wel een visie maar het is ondoenbaar om ze in één document te voorzien van een antwoord. Vandaar dat ik er voor kies om er enkele aspecten uit te halen en die toe te lichten.
De grootste problemen waarmee we in onze leefwereld geconfronteerd worden zijn terug te voeren tot enkele grote domeinen :
- de leefbaarheid van ons economisch model
- de grote overheidsschuld
- ons milieu
- beperkte beschikbaarheid van grondstoffen
- beperkte beschikbaarheid van energie
- …
[/align]
De leefbaarheid van ons economisch model ?
Er zijn enkele evoluties en trends aan de gang. Die zijn al altijd aan de gang. Doorheen de heel geschiedenis van de westerse wereld zagen we een evolutie.
Als ik even vergelijk met mijn eigen jeugd. Zo een 35 jaar geleden, toen ik een jaar of 7, 8 was, toen ontbrak het ons aan niets. Niets noodzakelijks in elk geval. Intussen is onze levensstandaard verbeterd. We wonen beter, eten beter, de zorg is beter, de kledij is beter, de luxe is groter, … . Moeilijk om dat in getallen te vatten, vooral omdat ik daar toen minder zicht op had dan nu. Maar als ik er toch een cijfer moet op kleven dan zou ik zeggen dat we het nu 50% beter hebben. Toen vermenigvuldigd met 1.5. Niet slecht denk ik van pakweg 1978 tot 2013. In vergelijking met 1953-1978 beslist minder spectaculair. En daarmee krijgen we enig perspectief.
De evolutie van pakweg 1800 tot nu is te danken aan de opeenvolgende industriële revoluties. De verbetering van onze leefwereld is te danken aan goedkope massaproductie en goedkope energie. Intussen worden we ook geconfronteerd met de nadelen : milievervuiling, schaarste van grondstoffen, verouderende bevolking, nieuwe landen die efficiënter onze eigen businessmodellen overnemen. De goedkope energie is iets uit het verleden.
Vandaag is onze economie aan het veranderen. Hoe kunnen we daarmee om ? Kunnen we ons aanpassen ? En hoe moet dat dan ? Ik heb beslist niet alle oplossingen maar wel een paar ideeën waar we vast wel wat mee kunnen.
- We zullen anders moeten werken en niet noodzakelijk meer. Productie (en ik kom uit de industrie) lukt momenteel niet meer in West-Europa. We zullen het zwaartepunt moeten verleggen. Meer ontwerpen, creëren én nieuwe sectoren ontwikkelen. Misschien zullen we met zijn allen ook minder moeten werken én minder verdienen. Wat maakt dat we ook minder zullen kunnen uitgeven. Consuminderen dus.
- Onze economie is gebaseerd op winst, zo veel mogelijk volume tegen een zo hoog mogelijk prijs. Meestal ten gunste van enkele captains of industry, enkele ondernemers en een hele schare van politici en ‘machtigen’ in hun kielzog. We hebben op vandaag een economie, maar hebben we ook nog een samenleving ? Daar zullen we aan moeten werken.
- Ook de structuur van onze economie kan en zal moeten veranderen. Op alle vlak. We importeren goederen uit China. We brengen onze (luxe?)goederen naar China. Dat kost tijd, energie, transportmiddelen. We kunnen de kosten drukken door kleinschaliger en lokaler te produceren en te verbruiken. Moeten we in de winter aardbeien uit Zuid-Afrika eten ? We zullen ons (bij gebrek aan beter) weer moeten richten op de lokale economie. Omdat we de middelen niet meer zullen hebben om te importeren én omdat we te duur zijn om te exporteren. Voor een stuk terug naar vroeger en kleinschaliger.
Gelukkig is er één ding gewijzigd. We hebben het internet. Wat is dat anders dan een netwerk dat iedereen kan verbinden. Op die manier –via elektronische middelen- kan de markt gemakkelijker en efficiënter bereikt worden. Niet op de manier die we denken, internationaal, maar net omgekeerd. Lokaal. Op welk vlak kan die structuur (het gaat niet om het systeem an sich maar om de beschikbaarheid van de structuur) iets bieden ?
Wat wij te veel hebben kunnen we aan anderen aanbieden en zij aan ons. (Dat doen we nu al vaak, via tweedehands.be of kapaza.be)
Ook op het vlak van energie zullen we wellicht lokaler en in kleine gemeenschappen energie produceren (PV panelen, Stirling motor, windenergie, …) en onze overschotten aanbieden aan anderen of bij tekort aankopen van anderen.
Een andere recente evolutie sluit daarop aan. De 3D printer. Momenteel nog in zijn kinderschoenen, maar beslist een ontwikkeling om te blijven. Er zijn een aantal voordelen. Je hebt geen ‘fabrieken’ meer nodig maar lokale printcenters. Je hebt nog weinig verlies aan grondstoffen en afval want 3D printen bouwt op en creëert nauwelijks afval. Ook hier is lokale productie het sleutelwoord. Dit kan zorgen voor efficiëntie (we gooien niet veel meer weg maar printen vervangstukken, ), we kunnen zonder (dure) voorraden want we kunnen te allen tijde printen wat we nodig hebben.
Onze banken zijn momenteel gericht op rendement. Zonder ethiek, zonder scrupules, zonder nadeken. Elk middel is goed. Nu is ons moment. De banken hebben massaal overheidssteun nodig. We kunnen die geven. Maar niet zonder voorwaarden. Banken zouden kunnen verplicht worden de lokale structuren te ondersteunen, ethisch te handelen, de mogelijkheden te scheppen om onze maatschappij te veranderen. Wij kunnen dit afdwingen. We zijn ons nog niet bewust van onze macht, dat komt wel als de bevolking zich begint te roeren.
Om al die ontwikkelingen ter realiseren, de structuren op poten te zetten, de middelen te creëren zijn ingenieurs nodig, technici, ontwikkelaars, ondernemers, … . Het zal niet zonder slag of stoot gaan. Maar het kan wel. Het systeem zal ook onderhouden moeten worden, ook hiervoor zijn mensen nodig. En er blijft een noodzakelijke dienstverlening. We zullen voor onze ouderen moeten zorgen, wellicht voor een groot stuk zelf omdat het te duur wordt, voor onze kinderen, voor onze zieken. We zullen allemaal minder verdienen en minder kunnen uitbesteden. Maar wordt het slechter ? Dat geloof ik niet.
En wat kunnen we zelf doen ? Je kletst uit je nek. Ik kan me de kritiek al inbeelden. Ik ben een voorbeeld dat het kan. Ik werk minder. Veel minder. Ongeveer 3x om precies te zijn, in vergelijking met enkele jaren geleden. In ruil verdien ik minder, veel minder, ongeveer 4x om precies te zijn. In ruil kreeg ik meer tijd voor mijn gezin, mijn hartritme- en slaapstoornissen zijn verleden tijd en ik heb een beter leven. Met minder geld.
De tijd die ik kreeg gebruik ik om mijn eigen leven slimmer te organiseren. Minder auto’s, minder brandstof, meer fietsen, minder energie van de gasmaatschappij maar meer hout naar binnen slepen. Minder nieuwe spullen en meer tweedehands. Dingen die niet meer nodig zijn verkopen en zo een beetje extra budget krijgen. Je hebt mijn verhaal al gelezen op het forum. Niets spectaculairs en kleinschalig. Maar wel een kleine revolutie in mijn eigen leven. En als veel mensen dat gaan doen wordt het een maatschappelijke verandering. Ik predik niet. Ik probeer niet te overtuigen. Ik toon mensen dat het anders kan, laat ze nadenken. En geregeld zijn er mensen die ideeën van mij overnemen, toepassen en dat idee ook weer uitdragen. Wil je een bewijs ? Deze groep groeit continu omdat we iets te vertellen hebben. En de meesten van ons geld niet het belangrijkste (meer) vinden.
Elke verandering biedt een kans. Wil je in een hoekje zitten huilen ? Doe maar. Ik probeer er van te genieten en ik doe vooral nog de dingen die ik graag doe. Al de rest hoeft niet meer.
- Robots om fruit te plukken. We zullen zelf bomen planten en de vruchten ruilen met onze buren. In onze vrije tijd. Gratis.
- Minder mensen nodig om werkzaamheden voor elkaar te krijgen. En minder geld. Dus zelf weer meer verantwoordelijkheid opnemen. Voor onze kinderen, zieken en ouderen zorgen. Af en toe bijgestaan door en specialist (verpleegster, arts, dierenarts, …)
- Bevolkingsgroei in West Europa is er alleen door immigratie. Als we die afremmen (niet te veel anders hebben we straks te weinig werknemers en te veel ouderen) komt er geen overbevolking in onze streken. Het wereldprobleem kan ik niet oplossen. 45% van de wereldbevolking stelt het vandaag met het minimum (1.5€/dag)
- Verschuiving van werkzaamheden van productie naar dingen dien niets meer opleveren. We zullen weer meer ‘gratis’ doen. En allicht minder gaan werken. Of een hoge werkloosheid kennen
- Toegevoegde waarde van handelen in aandelen. Je kan alleen aan aandelen verdienen als een ander er aan verliest. Per saldo is dat een nuloperatie. Door niet in de markt te stappen kan je niet verliezen. Er zijn maar enkelen schatrijk ten koste van miljoenen armeren.
- Overvloed aan alles. Dit is iets voor een volgend stukje. Milieu, duurzaamheid en grondstoffen. Aan onze groei komt een eind. Water wordt ons meest kostbare bezit.
- Grenzen aan de overbevolking. Dit zal gereguleerd worden door oorlogen, hongersnoden, droogte en mogelijk genocide uitgevoerd door de machtigen. En anders komt er wel een virus (al dan niet ontwikkeld in een lab) om ons een handje te helpen om te verdwijnen.
- De stroom van echte welvaart en rijkdom naar de kleine groep van de elite. Tot de massa in beweging komt en de elite verdrijft. Al zat ze nog nooit zo stevig in het zadel. Hoe verklaren we anders dat Poetin intussen zowat de rijkste man ter wereld is.
De mensheid staat voor een uitdaging. De enige manier om te overleven als soort kennen we al. Aanpassen. Dat zullen we doen. Niet als individu maar als soort.
Over de meeste punten heb ik wel een visie maar het is ondoenbaar om ze in één document te voorzien van een antwoord. Vandaar dat ik er voor kies om er enkele aspecten uit te halen en die toe te lichten.
De grootste problemen waarmee we in onze leefwereld geconfronteerd worden zijn terug te voeren tot enkele grote domeinen :
- de leefbaarheid van ons economisch model
- de grote overheidsschuld
- ons milieu
- beperkte beschikbaarheid van grondstoffen
- beperkte beschikbaarheid van energie
- …
[/align]
De leefbaarheid van ons economisch model ?
Er zijn enkele evoluties en trends aan de gang. Die zijn al altijd aan de gang. Doorheen de heel geschiedenis van de westerse wereld zagen we een evolutie.
Als ik even vergelijk met mijn eigen jeugd. Zo een 35 jaar geleden, toen ik een jaar of 7, 8 was, toen ontbrak het ons aan niets. Niets noodzakelijks in elk geval. Intussen is onze levensstandaard verbeterd. We wonen beter, eten beter, de zorg is beter, de kledij is beter, de luxe is groter, … . Moeilijk om dat in getallen te vatten, vooral omdat ik daar toen minder zicht op had dan nu. Maar als ik er toch een cijfer moet op kleven dan zou ik zeggen dat we het nu 50% beter hebben. Toen vermenigvuldigd met 1.5. Niet slecht denk ik van pakweg 1978 tot 2013. In vergelijking met 1953-1978 beslist minder spectaculair. En daarmee krijgen we enig perspectief.
De evolutie van pakweg 1800 tot nu is te danken aan de opeenvolgende industriële revoluties. De verbetering van onze leefwereld is te danken aan goedkope massaproductie en goedkope energie. Intussen worden we ook geconfronteerd met de nadelen : milievervuiling, schaarste van grondstoffen, verouderende bevolking, nieuwe landen die efficiënter onze eigen businessmodellen overnemen. De goedkope energie is iets uit het verleden.
Vandaag is onze economie aan het veranderen. Hoe kunnen we daarmee om ? Kunnen we ons aanpassen ? En hoe moet dat dan ? Ik heb beslist niet alle oplossingen maar wel een paar ideeën waar we vast wel wat mee kunnen.
- We zullen anders moeten werken en niet noodzakelijk meer. Productie (en ik kom uit de industrie) lukt momenteel niet meer in West-Europa. We zullen het zwaartepunt moeten verleggen. Meer ontwerpen, creëren én nieuwe sectoren ontwikkelen. Misschien zullen we met zijn allen ook minder moeten werken én minder verdienen. Wat maakt dat we ook minder zullen kunnen uitgeven. Consuminderen dus.
- Onze economie is gebaseerd op winst, zo veel mogelijk volume tegen een zo hoog mogelijk prijs. Meestal ten gunste van enkele captains of industry, enkele ondernemers en een hele schare van politici en ‘machtigen’ in hun kielzog. We hebben op vandaag een economie, maar hebben we ook nog een samenleving ? Daar zullen we aan moeten werken.
- Ook de structuur van onze economie kan en zal moeten veranderen. Op alle vlak. We importeren goederen uit China. We brengen onze (luxe?)goederen naar China. Dat kost tijd, energie, transportmiddelen. We kunnen de kosten drukken door kleinschaliger en lokaler te produceren en te verbruiken. Moeten we in de winter aardbeien uit Zuid-Afrika eten ? We zullen ons (bij gebrek aan beter) weer moeten richten op de lokale economie. Omdat we de middelen niet meer zullen hebben om te importeren én omdat we te duur zijn om te exporteren. Voor een stuk terug naar vroeger en kleinschaliger.
Gelukkig is er één ding gewijzigd. We hebben het internet. Wat is dat anders dan een netwerk dat iedereen kan verbinden. Op die manier –via elektronische middelen- kan de markt gemakkelijker en efficiënter bereikt worden. Niet op de manier die we denken, internationaal, maar net omgekeerd. Lokaal. Op welk vlak kan die structuur (het gaat niet om het systeem an sich maar om de beschikbaarheid van de structuur) iets bieden ?
Wat wij te veel hebben kunnen we aan anderen aanbieden en zij aan ons. (Dat doen we nu al vaak, via tweedehands.be of kapaza.be)
Ook op het vlak van energie zullen we wellicht lokaler en in kleine gemeenschappen energie produceren (PV panelen, Stirling motor, windenergie, …) en onze overschotten aanbieden aan anderen of bij tekort aankopen van anderen.
Een andere recente evolutie sluit daarop aan. De 3D printer. Momenteel nog in zijn kinderschoenen, maar beslist een ontwikkeling om te blijven. Er zijn een aantal voordelen. Je hebt geen ‘fabrieken’ meer nodig maar lokale printcenters. Je hebt nog weinig verlies aan grondstoffen en afval want 3D printen bouwt op en creëert nauwelijks afval. Ook hier is lokale productie het sleutelwoord. Dit kan zorgen voor efficiëntie (we gooien niet veel meer weg maar printen vervangstukken, ), we kunnen zonder (dure) voorraden want we kunnen te allen tijde printen wat we nodig hebben.
Onze banken zijn momenteel gericht op rendement. Zonder ethiek, zonder scrupules, zonder nadeken. Elk middel is goed. Nu is ons moment. De banken hebben massaal overheidssteun nodig. We kunnen die geven. Maar niet zonder voorwaarden. Banken zouden kunnen verplicht worden de lokale structuren te ondersteunen, ethisch te handelen, de mogelijkheden te scheppen om onze maatschappij te veranderen. Wij kunnen dit afdwingen. We zijn ons nog niet bewust van onze macht, dat komt wel als de bevolking zich begint te roeren.
Om al die ontwikkelingen ter realiseren, de structuren op poten te zetten, de middelen te creëren zijn ingenieurs nodig, technici, ontwikkelaars, ondernemers, … . Het zal niet zonder slag of stoot gaan. Maar het kan wel. Het systeem zal ook onderhouden moeten worden, ook hiervoor zijn mensen nodig. En er blijft een noodzakelijke dienstverlening. We zullen voor onze ouderen moeten zorgen, wellicht voor een groot stuk zelf omdat het te duur wordt, voor onze kinderen, voor onze zieken. We zullen allemaal minder verdienen en minder kunnen uitbesteden. Maar wordt het slechter ? Dat geloof ik niet.
En wat kunnen we zelf doen ? Je kletst uit je nek. Ik kan me de kritiek al inbeelden. Ik ben een voorbeeld dat het kan. Ik werk minder. Veel minder. Ongeveer 3x om precies te zijn, in vergelijking met enkele jaren geleden. In ruil verdien ik minder, veel minder, ongeveer 4x om precies te zijn. In ruil kreeg ik meer tijd voor mijn gezin, mijn hartritme- en slaapstoornissen zijn verleden tijd en ik heb een beter leven. Met minder geld.
De tijd die ik kreeg gebruik ik om mijn eigen leven slimmer te organiseren. Minder auto’s, minder brandstof, meer fietsen, minder energie van de gasmaatschappij maar meer hout naar binnen slepen. Minder nieuwe spullen en meer tweedehands. Dingen die niet meer nodig zijn verkopen en zo een beetje extra budget krijgen. Je hebt mijn verhaal al gelezen op het forum. Niets spectaculairs en kleinschalig. Maar wel een kleine revolutie in mijn eigen leven. En als veel mensen dat gaan doen wordt het een maatschappelijke verandering. Ik predik niet. Ik probeer niet te overtuigen. Ik toon mensen dat het anders kan, laat ze nadenken. En geregeld zijn er mensen die ideeën van mij overnemen, toepassen en dat idee ook weer uitdragen. Wil je een bewijs ? Deze groep groeit continu omdat we iets te vertellen hebben. En de meesten van ons geld niet het belangrijkste (meer) vinden.
Elke verandering biedt een kans. Wil je in een hoekje zitten huilen ? Doe maar. Ik probeer er van te genieten en ik doe vooral nog de dingen die ik graag doe. Al de rest hoeft niet meer.
- Robots om fruit te plukken. We zullen zelf bomen planten en de vruchten ruilen met onze buren. In onze vrije tijd. Gratis.
- Minder mensen nodig om werkzaamheden voor elkaar te krijgen. En minder geld. Dus zelf weer meer verantwoordelijkheid opnemen. Voor onze kinderen, zieken en ouderen zorgen. Af en toe bijgestaan door en specialist (verpleegster, arts, dierenarts, …)
- Bevolkingsgroei in West Europa is er alleen door immigratie. Als we die afremmen (niet te veel anders hebben we straks te weinig werknemers en te veel ouderen) komt er geen overbevolking in onze streken. Het wereldprobleem kan ik niet oplossen. 45% van de wereldbevolking stelt het vandaag met het minimum (1.5€/dag)
- Verschuiving van werkzaamheden van productie naar dingen dien niets meer opleveren. We zullen weer meer ‘gratis’ doen. En allicht minder gaan werken. Of een hoge werkloosheid kennen
- Toegevoegde waarde van handelen in aandelen. Je kan alleen aan aandelen verdienen als een ander er aan verliest. Per saldo is dat een nuloperatie. Door niet in de markt te stappen kan je niet verliezen. Er zijn maar enkelen schatrijk ten koste van miljoenen armeren.
- Overvloed aan alles. Dit is iets voor een volgend stukje. Milieu, duurzaamheid en grondstoffen. Aan onze groei komt een eind. Water wordt ons meest kostbare bezit.
- Grenzen aan de overbevolking. Dit zal gereguleerd worden door oorlogen, hongersnoden, droogte en mogelijk genocide uitgevoerd door de machtigen. En anders komt er wel een virus (al dan niet ontwikkeld in een lab) om ons een handje te helpen om te verdwijnen.
- De stroom van echte welvaart en rijkdom naar de kleine groep van de elite. Tot de massa in beweging komt en de elite verdrijft. Al zat ze nog nooit zo stevig in het zadel. Hoe verklaren we anders dat Poetin intussen zowat de rijkste man ter wereld is.
De mensheid staat voor een uitdaging. De enige manier om te overleven als soort kennen we al. Aanpassen. Dat zullen we doen. Niet als individu maar als soort.
